โรคปลาดุก
ในกรณีที่มีการป้องกันอย่างดีแล้วแต่ปลาก็ยังป่วยเป็นโรค ซึ่งมักจะแสดงอาการให้เห็น
โดยแบ่ง อาการของ
โรคเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้
1. การติดเชื้อจากแบคทีเรีย จะมีการตกเลือด มีแผลตามลำตัวและครีบ ครีบกร่อน ตาขุ่น หนวดหงิก กกหู
บวม ท้องบวมมีน้ำในช่องท้องกินอาหารน้อยลงหรือไม่กินอาหาร ลอยตัว
2. อาการจากปรสิตเข้าเกาะตัวปลาจะมีเมือกมาก มีแผลตามลำตัว ตกเลือด ครีบเปื่อย จุดสีขาวตามลำตัว
สีตามลำตัวซีด หรือเข้มผิดปกติ เหงือกซีดว่ายน้ำทุรนทุราย ควงสว่านหรือไม่ตรงทิศทาง
3. อาการจากอาหารมีคุณภาพไม่เหมาะสม คือ ขาดวิตามินบี กะโหลกร้าว บริเวณใต้คางจะมีการตกเลือด
ตัวคด กินอาหารน้อยลง ถ้าขาดวิตามินบีปลาจะว่ายน้ำตัวเกรงและชักกระตุก
4. อาการจากคุณภาพน้ำในบ่อไม่ดี ปลาจะว่ายน้ำขึ้นลงเร็วกกว่าปกติ ลอยหัวครีบกร่อนเปื่อย หนวดหงิก
เหงือกซีดและบวม ลำตัวซีด ไม่กินอาหาร ท้องบวม มีแผลตามตัว
อนึ่ง ในการรักษาโรคปลาควรจะได้พิจารณาให้รอบคอบก่อนการตัดสินใจเลือกใช้ยา หรือสาร
เคมี สาเหตุของโรค ระยะรักษา ค่าใช้จ่ายในการรักษา
ปลาดุกมีเห็บระฆังเกาะ จะมีเมือกสีขาวขุ่นคลุมตัวอยู่
ปลาดุกที่มีพยาธิเกาะเป็นจำนวนมาก อาจเกิดครีบกร่อนได้
ลูกปลาท้องบวมน้ำ เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียและมีการตกเลือด
ลูกปลามีรอยด่างขาวตามลำตัว เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Flexibacter columnaris
ปลาดุกมีพยาธิปลิงใสเกาะตามลำตัว
ปลาเป็นแผลเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
โอโอดิเนียมบริเวณเหงือกปลา
ปลามีรอยด่างและเป็นแผลเนื่องจากติดเชื้อแบคทีเรีย
ชนิดของสารเคมี/ยา
วัตถุประสงค์
ปริมาณที่ใช้
เกลือ
กำจัดแบคทีเรียบางชนิดเชื้อราและปรสิต บางชนิดลดความเครีย ดของปลา
0.1-0.5%่ แช่ตลอด 0.5-1.0 % แช่ภายใต้การดูแลอย่างใกล้ชิด
ปูนขาว
ฆ่าเชื้อก่อนปล่อยปลาปรับ PH ของดินและน้ำ
60-100 กิโลกรัม/ไร่ ละลายน้ำแล้วสาดให้ทั่วบ่อ
คลอรีน
ฆ่าเชื้ออุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้กับบ่อเลี้ยงปลา
10 พีพีเอ็ม แช่ 30 นาที แล้วล้างด้วยน้ำสะอาดก่อนใช้
ดิพเทอร์เร็กซ์
กำจัดปลิงใส เห็บปลา หนอนสมอ
0.25-0.5 พีพีเอ็ม แช่ตลอด ยาที่ใช้ควรเป็นผงละเอียดสีขาว ถ้ายาเปลี่ยนเป็นของเหลวไม่ควรใช้
ฟอร์มาลิน
กำจัดปรสิตภายนอกทั่วไป
25-50 พีพีเอ็มแช่ตลอด ระหว่างการใช้ควรระวังการขาดออกซิเจนในน้ำ
ออกซีดเตตร้าซัยคลิน
กำจัดแบคทีเรีย
ผสมกับอาหารในอัตรา 3-5 กรัม/อาหาร 1 กิโลกรัม ให้กินนาน 7-10 วันติดต่อกัน แช่ในอัตรา 10-20 กรัมต่อน้ำ 1 ตันนาน 5-7 วัน
คลอแรมฟินิคอล
กำจัดแบคทีเรีย ผสมกับอาหารอัตรา 1 กรัมอาหาร 1 กิโลกรัมหนึ่งสัปดาห์ บางครั้งก็ใช้ไม่ได้ผลเนื่องจากเชื้อแบคทีเรียดื้อยา